Philip Henry Gosse combineerde zijn passie voor natuurgeschiedenis met zijn opleiding en tekentalent. Met zijn afbeeldingen van flora en fauna en zijn natuurhistorische studies werd Gosse een van de meest populaire vertegenwoordigers van de biologie in het Victoriaanse Engeland. Zijn talent om een breed scala aan lezers te interesseren voor wetenschappelijke onderwerpen leidde tot enorme oplagecijfers, zodat hij zijn hele leven lang profiteerde van hun royalties. In 1854 publiceerde Gosse een gids voor de bouw van zeewateraquaria, die een ware aquariumhysterie onder brede lagen van de bevolking teweegbracht. In de daaropvolgende jaren werd het in de mode bij de rijke Victoriaanse burgerij om een zeewateraquarium in huis te houden. Gosse wordt dan ook beschouwd als de grondlegger van de zeewateraquaria en als een pionier van de mariene biologie.

De natuurgeschiedenis inspireerde de massa met haar studies en ontdekkingen van vreemde culturen en ecosystemen. De 19e eeuw was ook de tijd van grote wetenschappelijke expedities. Deze combineerden kwalitatief onderzoek met de avonturen van de grote ontdekkingsreizigers. De ontdekkingsreizigers dienden de behoeften van grote delen van de bevolking aan exotische en verre werelden en werden helden. Gosse begon zijn carrière als klerk in een kantoor op Newfoundland. Gosse was de eerste onderzoeker die de entomologie van Newfoundland bestudeerde, waarbij hij systematische studies en documentaire tekeningen maakte. Als tutor vervolgde hij zijn insectenstudies in Alabama/USA. Daar kwam hij ook in aanraking met het slavensysteem van de zuidelijke staten op de katoenplantages. In zijn brieven uit Alabama veroordeelt hij de slavernij in de sterkste bewoordingen op religieuze gronden. Deze bezetting werd gevolgd door een onderzoeksverblijf van anderhalf jaar in Jamaica. Terug in Engeland ontdekte hij zijn onderwerp, de mariene wereld, die overal op het eiland te vinden is, maar nog grotendeels onbekend en onontgonnen is.

De natuurgeschiedenis stond in de 19e eeuw in het middelpunt van de maatschappelijke controverse. De nieuwe bevindingen waren in tegenspraak met de religieuze ideeën van die tijd. Gosse's tijdgenoot en collega Charles Darwin schudde het fundament van het geloof van die tijd met zijn werk over het ontstaan van soorten en de daarin ontwikkelde evolutietheorie. Maar in tegenstelling tot Darwin heeft het wetenschappelijke werk van Gosse geen geloofsconflict veroorzaakt. Gosse bekeerde zich al vroeg tot een methodistische en fundamentalistische geloofsstroom. Reeds in Newfoundland probeerde hij zonder succes een religieuze gemeenschap op te richten. Naast de natuurgeschiedenis bleef het religieus fundamentalisme de tweede constante in zijn leven.

Naast de tekeningen en uitbeeldingen van de natuurgeschiedenis en zijn prestaties in de aquaristiek bleef Gosse met name door één aspect aanwezig bij het nageslacht: een episch vader-zoonconflict. Zijn zoon, de schrijver Edmund Gosse, publiceerde een biografie van de vader waarin hij Gosse als despoot en fundamentalistische freak afbeeldde. Gosse zelf had aan dit beeld bijgedragen toen hij bijvoorbeeld in een religieus pamflet fossiele vondsten "blootlegde" als een opzettelijke misleiding van God in een antireligieuze samenleving.